Hals: basisconstructie

Allereerst wordt na het uitrekenen van de halslengte begonnen met het maken van de kop. De verschillende stadia van het maken van de kop zijn hieronder uitgetekend, en worden verderop meer gedetailleerd beschreven:

Verschillende stadia van het bewerken van de kop van de akoestische bas

 

 

* De kop wordt eraf gezaagd en er andersom aangelijmd

 

 

* Teruggeschaafd tot 14mm

 

* Kopfineer erop gelijmd

 

* Geprofileerd en toets gelijmd

 

De mensuurlengte is bekend: 762 mm. De plaats van de brug op de kast is centraal op de "lower bout": op het hoogste punt van de kromming, dit is op ongeveer 300mm vanaf bovenkant kast. Dit betekent dat er voor de hals nog ca 460mm over blijft. Dat wordt 16 frets=459.6mm. Voor de bevestiging wordt 3cm extra genomen, de kop wordt 16.5cm lang.

Onder de gewenste hoek (ca 14˚) wordt de kop van de totale lengte halshout afgezaagd, en er andersom weer aangelijmd.

De kop wordt afgezaagd

De lijmnaad aan de achterkant zal erg opvallen en moet daarom op een passende plek komen. Hoe dikker het hout waarvan uitgegaan wordt, hoe verder de naad "omhoog schuift" tov de de topkam (zie 2e en 3e tek.). Ik wil hem zo laag mogelijk, omdat ik dat het mooiste vind. Omdat de totale halsdikte bij de 1e fret 23mm bedraagt, en de toets 6mm dik is, moet er minimaal 17mm hout overblijven. Om nog iets te kunnen spelen met de vorm, wil ik ca 2mm extra hebben. Dit betekent dat het halshout wordt teruggeschaafd tot 19mm, op de plek waar de kop wordt afgezaagd. Omdat door het terugschaven van de kop van 19 naar 14mm de 'knik' (en dus de kam) ca 2cm terugschuift, moet de zaagsnede beginnen op 3 (bevestiging)+46+2 (terugschuiven)+0.5 (topkam) + iets reserve :-) =53 cm vanaf het einde.

 

Kop en hals tegelijk schaven

Allereerst wordt het hout vlak, haaks en op de juiste breedte geschaafd (81mm, = breedte van de kop + 1mm). Daarna wordt de dikte (24mm) aangepast als beschreven: eerste 11cm volledige dikte (meer hierover hieronder), naar 19mm waar de kop wordt afgezaagd. Dit heeft tot gevolg dat het hout ca 1˚ taps loopt. Om rond de 14˚ halshoek uit te komen, wordt de kop er onder 15˚ afgezaagd.

Kop op hals lijmen

De zaagvlakken worden samen glad geschaafd, vanwege 2 voordelen: een groter vlak om te schaven, waardoor de schaaf veel stabieler is, en bovendien is de hoek van beide stukken exact gelijk.

De kop wordt gelijmd, en na drogen op 14mm dikte geschaafd, ivm de maximale dikte die de mechanieken kunnen overbruggen. Nu kunnen de posities van de knik, de kam en fret 16 (aansluiting op kast) worden afgetekend.

Halsversteviging frezen

Doorsnede van de hals van de akoestiche bas

Fiber rods gefreesd

De Carbon Fiber Neck Rods zijn 18" lang (=457mm), de afstand van de kam tot fret 16 is bij deze 30" mensuur: 460mm, dit past dus prima! Voor het maximale effect worden de staven zo ver mogelijk naar buiten geplaatst, met dien verstande dat er minimaal 4mm hout overblijft, om barsten te voorkomen. Aangezien de dikte van de staven 3,17mm is (1/8"), moet in 2 stappen worden gefreesd met een 3mm frees: de tweede maal een klein stukje verschoven.

De fiber staven worden mbv epoxy gelijmd

 

Hiel lijmen

De hiel en halsverbinding moeten nu worden gemaakt: 4 stukken halshout van 11cm lengte worden op elkaar aan het uiteinde van de hals gelijmd. Van deze 11cm komt 3cm voorbij fret 16, hiervan wordt de halsverbinding gemaakt. Van de overige 8cm wordt de hiel gevormd.

Hiel lijmen

Hiel globaal gevormd

Na het lijmen wordt de hiel globaal in vorm gezaagd, zodat bij het frezen van de halsbevestiging en het in vorm brengen van de hiel mbv beitel, rasp en schuurpapier, er minder materiaal hoeft te worden verwijderd.

Halsbreedte

De ruimte tussen de snaren onderling ('stringspacing') wordt gelijk gehouden. Omdat de snaren verschillen in dikte, betekent dit dat de top-top afstanden verschillen. Deze hartafstanden van de snaren bij de topkam worden (van dik naar dun): 11.1, 10.6 en 10.3mm, dit geeft inclusief 2 halve snaardiktes een totale breedte van 33.8mm. (Zie: "Berekeningen"). Naast de beide buitenste snaren komt nog 4.5mm tot de rand van de hals, dit geeft een totale halsbreedte van 42.8 mm.

De halsbreedte bij fret 12 wordt als volgt berekend: snaarafstand kop: 33.8mm; brug: 55.8mm. Dit betekent halverwege: 44.8mm. De totale halsbreedte bij fret 12 wordt dus ca 53.8mm (inclusief de ruimte tussen buitenste snaren en de rand van de hals). Bij fret 16, waar de hals aan de kast komt, is dit 56.1mm (zie tabel.)

 

Halsbevestiging frezen

Bevestiging frezenHalsbevestigingen gereedDe definitieve vorm van de halsbevestiging wordt aangebracht met behulp van een frees: de hals wordt onder een freesmal gemonteerd (Meer over de frees en freesmal bij het frezen van de halsbevestiging in de kast). De hoek waaronder gefreesd wordt komt erg nauw, omdat hiermee uiteindelijk samen met de brughoogte de actie van de gitaar bepaald wordt. ( Zie tabel voor brughoogte berekening). Hiervoor wordt tussen de hals en de freesmal bij de kop een afstandstukje van 6mm geklemd, zodat de juiste halshoek verkregen wordt.

De hals wordt bij fret 16 aan de kast bevestigd, dit moet dus eerst nauwkeurig worden afgetekend zodat goed te zien is tot hoever gefreesd moet worden. Na het frezen wordt de pen afgezaagd op 16mm, 1mm korter dan de diepte van de gleuf.

Hals vastschroeven

Hals schroefbevestigingIn de kast en de hals worden 2 gaten precies tegenover elkaar geboord. Het is de bedoeling dat een M5 imbusschroef vanuit de kast in de hals wordt geschroefd, het gat in de kast wordt 6mm.

In de hals wordt een 'wormwiel' met binnendraad M5 gedraaid. De kern is 8mm, de buitendiameter 10. Het gat in de hals wordt 8mm, met een 1e stukje (ca 1.5mm diep) van 10mm, om een begin te kunnen krijgen.

Uiteindelijk kan de hals gelijmd worden met beenderlijm, zodat deze achteraf toch nog kan worden losgenomen, als het nodig mocht zijn de stand te corrigeren.

Hals uitrichten

Hals uitrichten

De hals wordt aan de kast bevestigd, en met een rei wordt gecontroleerd of het midden van de hals en het midden van de kast precies op 1 lijn in elkaars verlengde liggen. Dit blijkt niet het geval, dus dit wordt gecorrigeerd door aan 1 kant van de hiel materiaal weg te nemen, waardoor de hals bijdraait. In dit stadium is dat nog gemakkelijk te doen, omdat de toets nog niet op de hals gelijmd is: nu kan de hiel per kant in zijn geheel met de vijl bewerkt worden. Nadat de toets eenmaal gemonteerd is, kan alleen nog met de beitel gewerkt worden. In een later stadium wordt met gemonteerde snaren de definitieve afstelling gedaan.

Om de hals strak tegen de kast te kunnen trekken, wordt de hiel later zodanig uitgehold (ca. 2mm diep) dat er een rand van 5mm overblijft. Dit maakt ook het definitieve uitrichten een stuk eenvoudiger.

 

{gotop}

<  Hals    Kop (Peghead)  >